آخوند ملا عباس تربتی در سال 1250 هجری شمسی در کاریزک از توابع تربت حیدریه به دنیا آمد و در 24 مهر 1322 هجری شمسی درگذشت. مزار وی در ضلع شمال غربی صحن نو( صحن آزادی فعلی) می باشد. روحانی، واعظ  و عارف قرن چهاردهم است. وی در تربت حیدریه و حوزه علمیه مشهد فقه و اصول فلسفه آموخت اما شهرتش به این بود که اهل کشف وکرامت است. وی گاهی ابیاتی از شاهنامه را با گریه می خوانده است. مردم برای دادخواهی و شکایت از خوانین به او رجوع می کردند و حسینعلی راشد دانشمند مشهور فرزند وی می باشد. وی در مشهد برای گذراندن زندگی روزها به کارگری و شب ها به درس مشغول می شد. استاد برجسته او شیخ علی اکبر مجتهد تربتی نماینده آخوند خراسانی، آیت الله حاج حسین قمی و آقا بزرگ شهیدی بود. او پس از مراجعت به تربت ازدواج کرد و ضمن تبلیغ دین به کشاورزی مشغول شد. در سومین سال جنگ جهانی اول به سبب خشکسالی های پی در پی و قحطی شدید، با تلاش های آخوند و نظارت مستقیم او نهادی تاسیس شد تا به افراد بی بضاعت کمک غذایی شود. همچنین برای سکونت فقرا جایگاهی ساخت. ملا عباس تربتی در جریان زلزله تربت حیدریه به مردم کمک کرد. او بر جنازه بیش از هزار قربانی نماز خواند که منجر به ابلاغ تشکر نخست وزیر وقت احمد شاه (مستوفی الممالک) به وی شد. در این زلزله وی کمک های نقدی آمریکایی ها را رد کرد. ملا عباس تربتی از نظر عرفانی و اخلاقی دارای ویژگی های ممتازی بود که فرزندش حسینعلی راشد در کتاب فضیلت های فراموش شده آن ها را برشمرده است. ملا عباس تربتی علاوه بر اینکه خودش از وجوهات شرعیه استفاده نمی کرد، از درآمد شخصی که از کشاورزی و دامداری به دست می آورد، خمس و زکات می داد. آقای حسینعلی راشد می نویسد با اینکه من و برادرم طلبه بودیم، پدرم در تمام مدت عمرش از وجوهات حتی یک شاهی هم نداد، ایشان ما را چنان تربیت کرده بود که واقعا اگر می خواستیم به وجوهات دست بزنیم مثل این بود که به مار و عقرب دست می زنیم.

استاد بدیع الزمان فروزانفز که او را دیده بود، وی را فردی که دنیا به دور او نگشته توصیف کرده است. حاج آقا حسین قمی از مراجع تقلید است. ملا عباس تربتی را از خوبان عالم اسلام، بلکه از خوبان دنیا توصیف کرده است. فرزندش حسینعلی راشد درباره اوصاف پدر چنین بیان می کند: " با اطمینان می گویم که او مردی بود که نفس خود را کشته بود."

این نفس بداندیش به فرمان شدنی نیست. این کافر بدکیش مسلمان شدنی نیست. ( میرزا حبیب خراسانی)

شهید مطهری می نویسد وی با اینکه فردی روحانی و فوق العاده محترم و مورد توجه مردم شهرستان تربت حیدریه بود، هر سال به وسیله او پول زیادی به فقرا و طلاب می رسید، هرگز غیر از نان عمل خویش نخورد و تا آخر عمر با واجد بودن مقامات عالی روحانی، شخصا کشاورزی می کرد و مانند یک رعیت زحمت می کشید. به همین جهت از حیث لباس و کفش با سایر روحانیون هم طبقه خود فرق داشت، زیرا لباس هایش بیشتر شبیه کشاورزان بود. ( هیچگاه از عمامه ونعلین استفاده نکرد.)

مرحوم حسینعلی راشد فرزند آخوند ملا عباس نقل می کند در سال 1322 شمسی برای زیارت و نیز عیادت مرحوم پدرم حاج آخوند با همسرم به مشهد رفتیم. اوایل رجعت چادر بود، اما هنوز کاملا رجعت نکرده بود. همسر من مانتو می پوشید و روسری بزرگتری که کاملا او را می پوشاند. روزی مرحوم حاج آخوند می خواست به حرم مشرف شود، همسر من گفت که من نیز همراه او می روم. من گفتم تو چادر نداری، خوب نیست همراه پدرم باشی. پدرم متوجه گفتگوی ما شد و گفت کو ببینم لباسش چگونه است. همین که او را با مانتو و روسری دید گفت  این که پوشیده تر از چادر است. بیا بابا سوار شو. و او را در کنار خود در درشکه نشانید و به زیارت حضرت رضا (ع) رفتند.

استاد محمد تقی شریعتی درباره فرزندش حسینعلی راشد می گوید همین آقای راشد خودمان با اینکه استاد بزرگ و شخصیت برجسته کشوری و حتی جهانی است و مدرس مراحل عالیه دروس حوزوی و دانشگاهی است، مع ذلک وقتی در مشهد با مادر بزرگوارش مودب و با عزت و احترام حرکت می کند که انگار غلام است. این نمونه ای از مکارم اخلاقی در جامعه اسلامی و این هم از برکات تعالیم دینی است.

ادامه دارد...